การเสนอคำขายของผู้ขายและการรับคำของผู้ซื้อ

ตอบโดย อ. ปราโมทย์ ศรีอุทัย

ถาม

อัสลามูอาลัยกุม เงียบเหงาจังหน้าเฟสอาจารย์ อาจารย์สบายดีนะค่ะ
ดิฉันสงสัยว่า เมื่อดิฉันซื้อสินค้าตามตลาด เแม่ค้าจะยื่นสินค้าที่เราจะซื้อให้ ในขณะเดียวกันเขาจะกล่าวว่า สินค้านี้ขายนะ หรือขายตามราคาเท่าจำนวนเงินนะ ตามหลักการแล้วต้องกล่าวเช่นนี้ทุกครั้งที่ทำการซื้อขายไหมค่ะ หากไม่พูดเช่นนี้ การซื้อขายนั้นถูกต้องหรือไม่ และผู้ซื้อจะตอบรับหรือไม่อย่างไร
และกรณีที่ดิฉันเคยซื้อมูลสัตว์(มูลไก่) เพื่อนำไปใส่ต้นพืช การซื้อขายใช้ได้ไหมค่ะ

ตอบ

วะอลัยกุมุสสลาม ..

ส่วนปัญหาที่คุณถามมาเรื่อง "อีญาบ-กอบูล" หรือการเสนอคำชายของผู้ขายและการรับคำของผู้ซื้อนั้น ในฟิกฮ์มัษฮับชาฟิอีย์ ถือเป็นรุก่นการซื้อขาย คือ การซื้อขายจะใช้ไม่ได้ถ้าปราศจาก 2 ประการนี้ แต่นักวิชาการจำนวนมากกล่าวว่า การกระทำใดๆที่ค่านิยมทั่วไปถือว่า เป็นการซื้อขาย ก็ให้ยอมรับว่านั่นเป็นการซื้อขายที่ถูกต้อง แม้จะไม่มีการเปล่งวาจาเสนอคำขายและรับคำซื้อจากผู้ขายและผู้ซื้อก็ตาม ตัวอย่างเช่น เราไปซื้อสิ่งของเครื่องใช้ในศูนย์การค้า แล้วเลือกสินค้ามาเยอะแยะ เมื่อนำสินค้าใส่รถเข็นมาที่เคาเตอร์ เจ้าหน้าที่ของศูนย์ฯ ก็จะนำสินค้าแต่ละชนิดไปส่องปรับราคาตามที่ระบุไว้ที่บาร์โค็ด แล้วไม่พูดอะไรนอกจากคำว่า 3000 บาทค่ะ เราก็แค่ควักกระเป๋าจ่ายเงินให้แก่เขาโดยไม่พูดจาอะไรแม้แต่คำเดียวเหมือนกัน การกระทำดังกล่าวถือว่าเป็น "ค่านิยม" การซื้อขายซึ่งเป็นที่ยอมรับในปัจจุบัน จึงเป็นการซื้อขายที่ใช้ได้แล้วครับ ...

ส่วนการซื้อขายมูลไก่หรือมูลโค เพื่อนำไปปลูกพืช ในทัศนะผม เป็นที่อนุญาตครับ เพราะมูลสัตว์ที่หะล้าลรับประทานเนื้อ เช่น วัว ควาย แพะ แกะ อูฐ ไก่ เป็นต้น นักวิชาการหลายท่านกล่าวว่า ไม่ถือเป็นนะญิส จึงซื้อขายเพื่อนำไปทำปุ๋ยใส่ต้นไม้ได้ครับ

วัลลอฮุ อะอฺลัม ...