โดย อ. ปราโมทย์ ศรีอุทัย
สรุป
จากข้อมูลและการวิเคราะห์ทั้งหมดเกี่ยวกับเรื่องเครื่องประดับทองคำของสตรีที่ผมได้เขียนมาตั้งแต่ต้นจนบัดนี้ หากท่านผู้อ่านได้อ่านมันอย่างใช้วิจารณญาณ และต้องการค้นคว้าหาความจริงตามหลักวิชาการ, .. โดยละทิ้งความเชื่อมั่นเดิมๆและความอคติชนิดที่ว่า ยอมรับไม่ได้ตั้งแต่ยังไม่ทันได้อ่าน, และ/หรือละทิ้งความศรัทธาในข้อเขียนและตัวผู้เขียนจนมองข้ามความบกพร่องของข้อมูลบางอย่างที่อาจจะมีอยู่ ผมเชื่อว่า ท่านก็คงจะได้รับทางนำที่แท้จริงเพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติที่ถูกต้องของท่านเกี่ยวกับเรื่องนี้ต่อไป และตลอดไป ...
จากบรรดาข้อมูลเหล่านี้แหละที่ท่านเช็คอัล-อัลบานีย์มั่นใจถึงกับกล้า “ฟันธง” ในหนังสือ “อาดาบุซ-ซะฟาฟ” ของท่านว่า แหวนทองคำ, สร้อยคอทองคำ, และกำไลทองคำ (รวมทั้งเครื่องประดับทองคำอื่นๆที่มีลักษณะเป็นห่วงหรือวงกลม เช่นตุ้มหูทองคำชนิดเป็นห่วงกลม เป็นต้น) เป็นที่ต้องห้าม (หะรอม) สำหรับสตรี .. เหมือนกับที่มันเป็นที่ต้องห้ามสำหรับบุรุษเช่นเดียวกัน ...
แต่สำหรับผม ยอมรับว่ายังไม่กล้าหาญพอที่จะหุก่มในลักษณะฟันธงอย่างนั้น นอกจากจะพูดเพียงว่า ไม่อยากให้สตรีใช้เครื่องประดับทองคำอย่างที่ว่ามานี้เลย ...
ขอยืนยันว่า ผมจะพูดอย่างนี้อยู่ต่อไป ตราบใดที่ยังไม่มีผู้ใด “ให้คำตอบ” ต่อคำถามของผมทั้งหมดในหน้าที่ 33 ให้เคลียร์หรือกระจ่างได้ ...
ส่วนเหตุผลที่ผมยังไม่กล้าฟันธงว่าเครื่องประดับดังกล่าวนั้นหะรอม ก็เพราะผมยัง “คาใจ” อยู่กับรายงานบทหนึ่งซึ่งท่านอัมร์ บิน อบีย์อัมร์ ได้รายงานมาว่า ...
(( سَأَلْتُ الْقَاسِمَ بْنَ مُحَمَّدٍ، قُلْتُ : إِنَّ نَاسًا يَزْعَمُوْنَ أَنَّ رَسُوْلَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَهَى عَنْ اْلأَحْمَرَيْنِ، اَلْمُعَصْفَرِ وَالذَّهَبِ، فَقَالَ : كَذَبُوْا وَاللهِ ! لَقَدْ رَأَيْتُ عَائِشَةَ تَلْبَسُ الْمُعَصْفَرَاتِ وَتَلْبَسُ خَوَاتِيْمَ الذَّهَبِ ))
“ฉันได้ถามท่านอัล-กอซิม บิน มุหัมมัด (เป็นหลานชายของท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ.) ว่า : ประชาชนทั่วไปเข้าใจกันว่า ท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัม ได้ห้ามจาก “ของแดง” สองชนิด คือ เสื้อผ้าที่ย้อมฝาดและทองคำ ? .. ท่านอัล-กอซิมตอบว่า .. “ไม่จริงหรอก, ขอสาบานด้วยพระนามอัลลอฮ์, ขอยืนยันว่าฉันเคยเห็นท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. สวมเสื้อผ้าที่ย้อมฝาด และสวมแหวนทองคำหลายวง” ...
(บันทึกโดย ท่านอิบนุสะอัด ในหนังสือ “อัฏ-เฏาะบะกอต” เล่มที่ 8 หน้า 278 ด้วยสายรายงานที่สวยงาม, และท่านบุคอรีย์ก็ได้บันทึกหะดีษนี้ไว้เช่นกันในหนังสือ “อัศ-เศาะเหี๊ยะฮ์” ของท่านใน كِتَابُ اللِّبَاسِ، بَابُ الْخَاتَمِ لِلنِّسَاءِ ในลักษณะมุอัลลัก คือ มิได้ระบุสายรายงานไว้ .. ด้วยข้อความว่า وَكاَن َعَلَىعَائِشَةَ خَوَاتِيْمُ الذَّهَبِ : เคยปรากฏว่า มีแหวนทองคำหลายวงที่ตัวท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ.) ...
ท่านเช็คอัล-อัลบานีย์ ได้พยายามอธิบายเชิง “ตะอ์วีล” ความหมายหะดีษบทนี้ในหลายลักษณะ อาทิเช่น เป็นไปได้ว่าท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ไม่ได้รับทราบข้อห้ามครั้งสุดท้ายของท่านรอซู้ลฯ, หรือแหวนทองคำที่ท่านสวมนั้น อาจจะเป็นแหวนทองคำชุบ ไม่ใช่แหวนทองคำแท้ เป็นต้น, พร้อมกันนี้ ท่านอัล-อัลบานีย์ยังได้นำหะดีษอีก 2-3 บทมาเป็นหลักฐานยืนยันว่า บางครั้ง คำพูดหรือการกระทำของท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ยังขัดแย้งกับซุนนะฮ์ที่ถูกต้องในบางเรื่อง .. และสุดท้ายท่านอัล-อัลบานีย์ก็สรุปว่า ไม่ว่าจะเพราะเหตุผลกลใดก็ตาม การกระทำของท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ก็ไม่ถือว่าเป็นหลักฐานชี้ขาด (حُجَّةٌ)ในเรื่องนี้ เพราะหลักฐานชี้ขาดของศาสนา ต้องมาจากคำพูดหรือการกระทำของท่านนบีย์มุหัมมัด ศ็อลลัลลอฮุ อะลัญอิวะซัลลัมเพียงผู้เดียว ...
ในทัศนะส่วนตัวของผม .. มองว่า จากเหตุผลข้อแรกที่ว่า ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. อาจจะยังไม่ทราบข้อห้ามครั้งสุดท้ายของท่านรอซู้ลฯ ที่ห้ามสตรีใส่เครื่องประดับทองคำบางชนิดนั้น แม้ว่าตามข้อเท็จจริงอาจจะเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ แต่ก็รู้สึกว่าน่าจะเป็นเหตุผลที่อ่อนเกินไป ทั้งนี้ เพราะการที่ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ.ซึ่งเป็นผู้ใกล้ชิดท่านศาสดาที่สุด จะไม่ทราบข้อห้ามนี้ เปอร์เซ็นของความเป็นไปได้มีน้อยมาก ...
ส่วนเหตุผลข้อสองที่ว่า แหวนทองคำที่ท่านอาอิชะฮ์สวมนั้นอาจจะมิใช่เป็นแหวนทองคำแท้ แต่เป็นแหวนทองคำชุบ ...
เหตุผลข้อนี้ เป็นเรื่องน่าคิด และโอกาส “เป็นไปได้” มีมากกว่าเหตุผลข้อแรก ...
เพราะคำกล่าวที่ว่า แหวนนั้นเป็นแหวนทองคำ ก็มิใช่เป็นคำบอกเล่าที่ออกจากปากของท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. เอง .. แต่เป็นคำพูดของท่านอัล-กอซิม บิน มุหัมมัด หลานชายของท่าน อันเป็นการบอกเล่าจากการ “เห็น” ด้วยสายตาเท่านั้น ...
ข้อเท็จจริงที่ใครๆจะปฏิเสธมิได้ก็คือ แหวนทองคำแท้กับแหวนทองคำชุบ – ไม่ว่าสมัยนี้หรือสมัยไหน – หากมองดูสายตาเพียงผิวเผิน ก็แทบจะมองไม่ออก ...
ที่สำคัญอย่างยิ่ง ท่านอัล-กอซิมผู้นี้ ยังเคยรายงานหะดีษที่ถูกต้องมาอีกบทหนึ่งซึ่งมีการระบุอย่างชัดเจนว่า เครื่องประดับที่ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ.ใช้นั้น เป็นเครื่องประดับที่ถูกชุบด้วยทองคำ ! ...
ดังนั้น แหวนทองคำที่ถูกกล่าวถึงในหะดีษบทนี้ จึง مُحْتَمَلٌ .. คือ “เป็นไปได้” ที่จะเป็น “แหวนทองคำชุบ” เช่นเดียวกับหะดีษบทนั้น ...
ท่านอิบนุสะอัด ได้บันทึกในหนังสือ “อัฏ-เฏาะบะกอต” เล่มที่ 8 หน้า 277-278 ด้วยสายรายงานที่ถูกต้อง, จากท่านอัมร์ บิน อบีย์อัมร์ (ซึ่งเป็นบุคคลเดียวกันกับผู้รายงานหะดีษข้างต้น) ว่า ...
(บันทึกโดย ท่านอิบนุสะอัด ในหนังสือ “อัฏ-เฏาะบะกอต” เล่มที่ 8 หน้า 278 ด้วยสายรายงานที่สวยงาม, และท่านบุคอรีย์ก็ได้บันทึกหะดีษนี้ไว้เช่นกันในหนังสือ “อัศ-เศาะเหี๊ยะฮ์” ของท่านใน كِتَابُ اللِّبَاسِ، بَابُ الْخَاتَمِ لِلنِّسَاءِ ในลักษณะมุอัลลัก คือ มิได้ระบุสายรายงานไว้ .. ด้วยข้อความว่า وَكاَن َعَلَىعَائِشَةَ خَوَاتِيْمُ الذَّهَبِ : เคยปรากฏว่า มีแหวนทองคำหลายวงที่ตัวท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ.) ...
ท่านเช็คอัล-อัลบานีย์ ได้พยายามอธิบายเชิง “ตะอ์วีล” ความหมายหะดีษบทนี้ในหลายลักษณะ อาทิเช่น เป็นไปได้ว่าท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ไม่ได้รับทราบข้อห้ามครั้งสุดท้ายของท่านรอซู้ลฯ, หรือแหวนทองคำที่ท่านสวมนั้น อาจจะเป็นแหวนทองคำชุบ ไม่ใช่แหวนทองคำแท้ เป็นต้น, พร้อมกันนี้ ท่านอัล-อัลบานีย์ยังได้นำหะดีษอีก 2-3 บทมาเป็นหลักฐานยืนยันว่า บางครั้ง คำพูดหรือการกระทำของท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ยังขัดแย้งกับซุนนะฮ์ที่ถูกต้องในบางเรื่อง .. และสุดท้ายท่านอัล-อัลบานีย์ก็สรุปว่า ไม่ว่าจะเพราะเหตุผลกลใดก็ตาม การกระทำของท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ก็ไม่ถือว่าเป็นหลักฐานชี้ขาด (حُجَّةٌ)ในเรื่องนี้ เพราะหลักฐานชี้ขาดของศาสนา ต้องมาจากคำพูดหรือการกระทำของท่านนบีย์มุหัมมัด ศ็อลลัลลอฮุ อะลัญอิวะซัลลัมเพียงผู้เดียว ...
ในทัศนะส่วนตัวของผม .. มองว่า จากเหตุผลข้อแรกที่ว่า ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. อาจจะยังไม่ทราบข้อห้ามครั้งสุดท้ายของท่านรอซู้ลฯ ที่ห้ามสตรีใส่เครื่องประดับทองคำบางชนิดนั้น แม้ว่าตามข้อเท็จจริงอาจจะเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ แต่ก็รู้สึกว่าน่าจะเป็นเหตุผลที่อ่อนเกินไป ทั้งนี้ เพราะการที่ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ.ซึ่งเป็นผู้ใกล้ชิดท่านศาสดาที่สุด จะไม่ทราบข้อห้ามนี้ เปอร์เซ็นของความเป็นไปได้มีน้อยมาก ...
ส่วนเหตุผลข้อสองที่ว่า แหวนทองคำที่ท่านอาอิชะฮ์สวมนั้นอาจจะมิใช่เป็นแหวนทองคำแท้ แต่เป็นแหวนทองคำชุบ ...
เหตุผลข้อนี้ เป็นเรื่องน่าคิด และโอกาส “เป็นไปได้” มีมากกว่าเหตุผลข้อแรก ...
เพราะคำกล่าวที่ว่า แหวนนั้นเป็นแหวนทองคำ ก็มิใช่เป็นคำบอกเล่าที่ออกจากปากของท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. เอง .. แต่เป็นคำพูดของท่านอัล-กอซิม บิน มุหัมมัด หลานชายของท่าน อันเป็นการบอกเล่าจากการ “เห็น” ด้วยสายตาเท่านั้น ...
ข้อเท็จจริงที่ใครๆจะปฏิเสธมิได้ก็คือ แหวนทองคำแท้กับแหวนทองคำชุบ – ไม่ว่าสมัยนี้หรือสมัยไหน – หากมองดูสายตาเพียงผิวเผิน ก็แทบจะมองไม่ออก ...
ที่สำคัญอย่างยิ่ง ท่านอัล-กอซิมผู้นี้ ยังเคยรายงานหะดีษที่ถูกต้องมาอีกบทหนึ่งซึ่งมีการระบุอย่างชัดเจนว่า เครื่องประดับที่ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ.ใช้นั้น เป็นเครื่องประดับที่ถูกชุบด้วยทองคำ ! ...
ดังนั้น แหวนทองคำที่ถูกกล่าวถึงในหะดีษบทนี้ จึง مُحْتَمَلٌ .. คือ “เป็นไปได้” ที่จะเป็น “แหวนทองคำชุบ” เช่นเดียวกับหะดีษบทนั้น ...
ท่านอิบนุสะอัด ได้บันทึกในหนังสือ “อัฏ-เฏาะบะกอต” เล่มที่ 8 หน้า 277-278 ด้วยสายรายงานที่ถูกต้อง, จากท่านอัมร์ บิน อบีย์อัมร์ (ซึ่งเป็นบุคคลเดียวกันกับผู้รายงานหะดีษข้างต้น) ว่า ...
(( سَمِعْتُ الْقَاسِمَ بْنَ مُحَمَّدٍ يُحَدِّثُ أَنَّ عَائِشَةَ كَانَتْ تَلْبَسُ اْلأَحْمَرَيْنِ، اَلْمُذَهَّبَ وَالْمُعَصْفَرَ وَهِىَ مُحْرِمَةٌ ))
“ฉันได้ยินท่านอัล-กอซิมพูดว่า แท้จริง ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. เคยใส่ “ของแดง” สองชนิดคือ(เครื่องประดับ) ทองคำชุบ และเสื้อผ้าย้อมฝาด ขณะท่านอยู่ในสภาพเอี๊ยะห์รอม” ...
รายงานทั้ง 2 บทนี้ แม้ดูแล้วจะเป็นคนละเหตุการณ์กัน แต่อย่างน้อยก็แสดงให้เห็นว่า หลังจากที่ท่านศาสดา ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัม ได้ห้ามสตรีจากการใช้เครื่องประดับทองคำบางชนิด และสิ้นชีพไปแล้ว ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ก็หันมาใช้เครื่องประดับที่เป็นทองคำชุบเหมือนกัน ...
จึงเป็นเรื่องน่าคิดว่า ทำไมท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. จึงไม่ใช้เครื่องประดับจากทองคำแท้ตลอดไป หากมันเป็นที่อนุมัติ ? ...
“แหวนทองคำ” ที่ท่านอัล-กอซิม เห็นท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. สวมใส่ดังปรากฏในรายงานแรกนั้น จะแน่ใจได้อย่างไรว่ามันเป็นแหวนทองคำแท้ ? ...
แบบนี้ ตามหลักวิชา “อุศูลุลฟิกฮ์” ถือว่า รายงานของท่านอัล-กอซิมที่อ้างว่าท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. เคยสวมแหวนทองคำหลังจากท่านศาสดาสิ้นชีพไปแล้ว ย่อมจะนำมาอ้างเป็นหลักฐานเรื่องอนุญาตแหวนทองคำแก่สตรีไม่ได้ ...
ทั้งนี้ เพราะมี เอี๊ยะห์ติมาล (إِحْتِمَالٌ) ในกรณีนี้ .. คือ ความเป็นไปได้ว่า แหวนทองคำที่ว่านั้น มิใช่ทองคำแท้, แต่อาจเป็นทองคำชุบ .. ดังที่มีปรากฏในอีกรายงานหนึ่งจากท่านอัมร์ บิน อบีย์อัมร์, จากท่านอัล-กอซิมเช่นเดียวกัน ...
มีกฎเกณฑ์ข้อหนึ่งของวิชาอุศูลุลฟิกฮ์ กล่าวเอาไว้ว่า ...
รายงานทั้ง 2 บทนี้ แม้ดูแล้วจะเป็นคนละเหตุการณ์กัน แต่อย่างน้อยก็แสดงให้เห็นว่า หลังจากที่ท่านศาสดา ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัม ได้ห้ามสตรีจากการใช้เครื่องประดับทองคำบางชนิด และสิ้นชีพไปแล้ว ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. ก็หันมาใช้เครื่องประดับที่เป็นทองคำชุบเหมือนกัน ...
จึงเป็นเรื่องน่าคิดว่า ทำไมท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. จึงไม่ใช้เครื่องประดับจากทองคำแท้ตลอดไป หากมันเป็นที่อนุมัติ ? ...
“แหวนทองคำ” ที่ท่านอัล-กอซิม เห็นท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. สวมใส่ดังปรากฏในรายงานแรกนั้น จะแน่ใจได้อย่างไรว่ามันเป็นแหวนทองคำแท้ ? ...
แบบนี้ ตามหลักวิชา “อุศูลุลฟิกฮ์” ถือว่า รายงานของท่านอัล-กอซิมที่อ้างว่าท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. เคยสวมแหวนทองคำหลังจากท่านศาสดาสิ้นชีพไปแล้ว ย่อมจะนำมาอ้างเป็นหลักฐานเรื่องอนุญาตแหวนทองคำแก่สตรีไม่ได้ ...
ทั้งนี้ เพราะมี เอี๊ยะห์ติมาล (إِحْتِمَالٌ) ในกรณีนี้ .. คือ ความเป็นไปได้ว่า แหวนทองคำที่ว่านั้น มิใช่ทองคำแท้, แต่อาจเป็นทองคำชุบ .. ดังที่มีปรากฏในอีกรายงานหนึ่งจากท่านอัมร์ บิน อบีย์อัมร์, จากท่านอัล-กอซิมเช่นเดียวกัน ...
มีกฎเกณฑ์ข้อหนึ่งของวิชาอุศูลุลฟิกฮ์ กล่าวเอาไว้ว่า ...
(( إِذَا تَطَرَّقَ عَلَى الدَّلِيْلِ اْلإحْتِمَالُ سَقَطَ بِهِ اْلإسْتِدْلاَلُ))
“เมื่อหลักฐานใดปรากฏมีการเอี๊ยะห์ติมาล ก็ย่อมเป็นสาเหตุทำให้การอ้างมันเป็นหลักฐาน ต้องตก (คือสิ้นสภาพ) ไป” ...
เรื่องนี้ มันทำให้ผมนึกไปถึงเรื่องจริงที่เกิดขึ้นจากประสบการณ์ของตนเองเมื่อไม่นานมานี้ ...
สุภาพสตรีท่านหนึ่งโทรศัพท์มาหาผม เพื่อปรับทุกข์ให้ฟังว่า รู้สึกเป็นห่วง (แกมหมั่นไส้) เพื่อนคนหนึ่งที่ชอบใส่เครื่องเพชรทองพราวไปทั้งตัวจนดูเหมือนตู้ทองเคลื่อนที่อย่างที่เขาชอบว่ากัน เกรงว่าจะไปเจอ(ไม่) ดีเข้าให้ .. ไม่วันใดก็วันหนึ่ง เพราะยุคนี้โจรมันชุม ...
เมื่อผมไปถาม (แกมเตือน) เพื่อนคนที่ (ถูก) ว่านี้ เธอหัวเราะก๊ากแล้วบอกผมว่า ขณะนี้เธอไม่มีของแท้ให้ใส่หรอก ไอ้เพชรก็ดี, ทองคำก็ดีที่เห็นเธอใส่น่ะ เป็นของเก๊ทั้งนั้นแหละ .. แล้วเธอก็ย้อนถามผมว่า .. “เค๊าดูไม่ออกจริงๆหรือว่า ไอ้ที่ฉันใส่อยู่ทุกวันนี้น่ะ มันเป็นของแท้หรือของเทียม ?” ...
ก็นั่นนะซิครับ ขนาดสตรีระดับ “ผู้ชำนาญการ” และชอบเครื่องประดับเพชรพลอยเป็นชีวิตจิตใจด้วยกันแท้ๆยังดูไม่ออก แล้วนับประสาอะไรกับท่านอัล-กอซิม บิน มุหัมมัด ซึ่งเป็นผู้ชายคนหนึ่ง จะไปดูออกหรือครับว่า อันแหวนทองคำที่ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. สวมอยู่นั้น มันเป็นทองแท้หรือทองชุบ ? ...
สรุปแล้วผมขอแนะนำว่า ทางออกที่ชัวร์ๆเกี่ยวกับเรื่องนี้ก็คือ มุสลิมะฮ์เราอย่าไปสวมใส่แหวนทองคำ, สร้อยคอทองคำ และกำไลทองคำแหละครับจะเป็นการดีที่สุด ทั้งนี้ เพื่อสวัสดิภาพของท่านเองทั้งดุนยาและอาคิเราะฮ์ ...
“เมื่อหลักฐานใดปรากฏมีการเอี๊ยะห์ติมาล ก็ย่อมเป็นสาเหตุทำให้การอ้างมันเป็นหลักฐาน ต้องตก (คือสิ้นสภาพ) ไป” ...
เรื่องนี้ มันทำให้ผมนึกไปถึงเรื่องจริงที่เกิดขึ้นจากประสบการณ์ของตนเองเมื่อไม่นานมานี้ ...
สุภาพสตรีท่านหนึ่งโทรศัพท์มาหาผม เพื่อปรับทุกข์ให้ฟังว่า รู้สึกเป็นห่วง (แกมหมั่นไส้) เพื่อนคนหนึ่งที่ชอบใส่เครื่องเพชรทองพราวไปทั้งตัวจนดูเหมือนตู้ทองเคลื่อนที่อย่างที่เขาชอบว่ากัน เกรงว่าจะไปเจอ(ไม่) ดีเข้าให้ .. ไม่วันใดก็วันหนึ่ง เพราะยุคนี้โจรมันชุม ...
เมื่อผมไปถาม (แกมเตือน) เพื่อนคนที่ (ถูก) ว่านี้ เธอหัวเราะก๊ากแล้วบอกผมว่า ขณะนี้เธอไม่มีของแท้ให้ใส่หรอก ไอ้เพชรก็ดี, ทองคำก็ดีที่เห็นเธอใส่น่ะ เป็นของเก๊ทั้งนั้นแหละ .. แล้วเธอก็ย้อนถามผมว่า .. “เค๊าดูไม่ออกจริงๆหรือว่า ไอ้ที่ฉันใส่อยู่ทุกวันนี้น่ะ มันเป็นของแท้หรือของเทียม ?” ...
ก็นั่นนะซิครับ ขนาดสตรีระดับ “ผู้ชำนาญการ” และชอบเครื่องประดับเพชรพลอยเป็นชีวิตจิตใจด้วยกันแท้ๆยังดูไม่ออก แล้วนับประสาอะไรกับท่านอัล-กอซิม บิน มุหัมมัด ซึ่งเป็นผู้ชายคนหนึ่ง จะไปดูออกหรือครับว่า อันแหวนทองคำที่ท่านหญิงอาอิชะฮ์ ร.ฎ. สวมอยู่นั้น มันเป็นทองแท้หรือทองชุบ ? ...
สรุปแล้วผมขอแนะนำว่า ทางออกที่ชัวร์ๆเกี่ยวกับเรื่องนี้ก็คือ มุสลิมะฮ์เราอย่าไปสวมใส่แหวนทองคำ, สร้อยคอทองคำ และกำไลทองคำแหละครับจะเป็นการดีที่สุด ทั้งนี้ เพื่อสวัสดิภาพของท่านเองทั้งดุนยาและอาคิเราะฮ์ ...
ربنا آتنا فى الدنيا حسنة، وفى الآخرة حسنة، وقنا عذاب النار، وصلى الله على سيدنا محمد وعلى آله وصحبه وسلم.
