โดย อ. ปราโมทย์ ศรีอุทัย
(3). หลักฐานจากการกระทำของเศาะหาบะฮ์.
1. ท่านอัฏ-ฏ็อบรอนีย์ ได้บันทึกในหนังสือ “อัล-มุอฺญัม อัล-กะบีรฺ” ดังการอ้างอิงของท่านอัล-อัลบานีย์ในหนังสือ “อิรฺวาอุ้ล ฆอลีล” เล่มที่ 2 หน้า 166 .. โดยรายงานมาจากท่านอับดุรฺ เราะห์มาน บิน อัล-อัสวัด, ซึ่งรายงานมาจากบิดาของท่านคือท่านอัล-อัสวัด บิน ยะซีด (สิ้นชีวิตปี ฮ.ศ. 75 ) ด้วยสายรายงานที่ถูกต้องว่า ....
كَانَ عَبْدُاللَّـهِ لاَ يَقْنُتُ فِىْ شَـْىءٍ مِنَ الصَّلَوَاتِ إِلاَّ فِى الْوِتْرِ قَبْلَ الرَّكْعَةِ
“ท่านอับดุลลอฮ์ (อิบนุ มัสอูด ร.ฎ.) ไม่เคยอ่านกุนูตในนมาซใดๆของท่าน นอกจากในนมาซวิตรฺ (โดยจะอ่าน) ก่อนรุกั๊วะอฺ” ....
2. ท่านอิบนุ อบีย์ชัยบะฮ์ ได้บันทึกไว้ในหนังสือ “อัล-มุศ็อนนัฟ” เล่มที่ 2 หน้า 202 ... โดยรายงานมาจากท่านยะซีด บิน ฮารูน, จากท่านฮิชาม อัล-ดัซติวาอีย์, จากท่านหัมมาด, จากท่านอิบรอฮีม, จากท่านอัลกอมะฮ์ (เป็นตาบิอีน, สิ้นชีวิตที่เมืองกูฟะฮ์ปีฮ.ศ. 62) ซึ่งกล่าวว่า .....
إنَّ ابْنَ مَسْعُوْدٍ وَأَصْحَابَ النَّبِىِّ صَلَّى اللَّـهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانُوْا يَقْنُتُوْنَ فِى الْوِتْرِ قَبْلَ الرُّكُوْعِ
“แท้จริง ท่านอับดุลลอฮ์ อิบนุ มัสอูด ร.ฎ. และบรรดาเศาะหาบะฮ์ของท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัม .. พวกเขาจะอ่านกุนูตในนมาซวิตรฺ ก่อนรุกั๊วะอฺเสมอ”
สายรายงานนี้ ถูกต้อง ตรงตามเงื่อนไขของท่านมุสลิม, ... ดังการรับรองของท่านอิบนุ อัต-ตัรฺกะมานีย์ ในหนังสือ “อัล-เญาฮัรฺ อัล-นะกีย์” ที่ตีพิมพ์รวมกับหนังสือ “อัส-สุนัน อัล-กุบรอ” เล่มที่ 3 หน้า 41, ส่วนท่านอัล-อัลบานีย์ ได้กล่าวในหนังสือ “อิรฺวาอุ้ลฆอลีล” เล่มที่ 2 หน้า 166 ว่า สายรายงานนี้ สวยงาม ....
อนึ่ง ส่วนการที่มีรายงานมาจากท่านอะลีย์ บิน อบีย์ฏอลิบ ร.ฎ. ว่า ท่านเคยอ่านกุนูตในนมาซวิตรฺหลังรุกั๊วะอฺ (ดังการบันทึกของท่านอิบนุ อบีย์ชัยบะฮ์ ในหนังสือ “อัล-มุศ็อนนัฟ” เล่มที่ 2 หน้า 201, ท่านอัล-บัยฮะกีย์ ในหนังสือ “อัส-สุนัน อัล-กุบรอ” เล่มที่ 3 หน้า 39, และท่านอิบนุ นัศรฺ ในหนังสือ “เศาะลาตุ้ล วิตรฺ” หน้า 148,นั้น) ปรากฏว่า ในสายรายงานของมัน มีชื่อของท่าน “อะฏออ์ บิน อัซ-ซาอิบ” ซึ่งท่านผู้นี้ เป็นผู้ที่ขาดความเชื่อถือ เพราะความจำสับสนและเลอะเลือนในช่วงหลังๆ .. (จากหนังสือ “อัต-ตักรีบ” เล่มที่ 2 หน้า 22, และหนังสือ “อัล-กาชิฟ” เล่มที่ 2 หน้า 232)
หลักฐานชัดเจนในความสับสนดังกล่าวก็คือ หะดีษนี้, .. จากการบันทึกของผู้บันทึกทั้ง 3 ท่านข้างต้น รายงานมาด้วยข้อความว่า .. “ท่านอะลีย์อ่านกุนูตในนมาซวิตรฺ หลังรุกั๊วะอฺ” ..
แต่ในบันทึกของท่านอัฏ-เฏาะหาวีย์ ในหนังสือ “ชัรฺหุ้ล มะอานีย์” เล่มที่ 1 หน้า 251 .. ด้วยสายรายงานเดียวกัน .. กลับมีข้อความว่า .. “ท่านอะลีย์ อ่านกุนูตในนมาซซุบห์ ก่อนรุกั๊วะอฺ” ......
ด้วยเหตุนี้ รายงานที่ว่า ท่านอะลีย์ บิน อบีย์ฏอลิบ ร.ฎ. .. อ่านกุนูตในนมาซวิตรฺหลังรุกั๊วะอฺ, และ/หรือ .. อ่านกุนูตในนมาซซุบห์ ก่อนรุกั๊วะอฺ จึงถือว่าเป็นรายงานที่เฎาะอีฟ เพราะความสับสนในข้อความที่รายงานมา .. ซึ่งแสดงถึงความสับสนในด้านความจำของตัวท่านอัซ-ซาอิบ บิน ยะซีด .. หนึ่งในจำนวนผู้รายงานหะดีษนี้ ...
ดังนั้น รายงานดังกล่าวนี้จึงนำมาอ้างเป็นหลักฐานใดๆไม่ได้ .......
(4). หลักฐานจากการวิเคราะห์ ( إِسْتِنْبَاطٌ )
ท่านบุคอรีย์ (หะดีษที่ 1002), ท่านมุสลิม (หะดีษที่ 301/677) และผู้บันทึกท่านอื่นๆอีกหลายท่าน ได้รายงานมาจากท่านอาศิม อัล-อะห์วัล (ซึ่งสำนวนต่อไปนี้ เป็นสำนวนจากการบันทึกของท่านบุคอรีย์) ว่า ...
" سَأَلْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ عَنِ الْقُنُوْتِ فِى الصَّلاَةِ ؟ فَقَالَ : نَعَمْ، فَقُلْتُ : كَانَ قَبْلَ الرُّكُوْعِ أَوْبَعْدَهُ ؟ قَالَ : قَبلَهُ، قُلْتُ : فَإِنَّ فُلاَنًا أَخْبَرَنِىْ عَنْكَ أَنَّكَ قُلْتَ بَعْدَهُ، قَالَ : كَذَبَ ! إِنَّمَا قَنَتَ رَسُوْلُ اللَّـهِ صَلَّى اللَّـهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعْدَ الرُّكُوْعِ شَهْرًا " ..... اَلحَدِيْثَ
“ฉัน (อาศิม อัล-อะห์วัล) ได้ถามท่านอนัส บิน มาลิก เรื่องการอ่านกุนูตในนมาซ ท่านตอบว่า ใช่, ฉันถามต่อไปว่า .. แล้วกุนูตนั้น อ่านก่อนรุกั๊วะอฺหรือหลังรุกั๊วะอฺ ?ท่านก็ตอบว่า : อ่านก่อนรุกั๊วะอฺซิ ! .. ฉันกล่าวแย้งว่า .. มีผู้บอกฉันว่า ท่านเคยกล่าวว่า อ่านหลังรุกั๊วะอฺ ? ... ท่านอนัสปฏิเสธว่า .. ไม่จริง !, กุนูตหลังรุกั๊วะอฺนั้น ท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัม เคยอ่านอยู่เพียงเดือนเดียวเท่านั้น .........”
“เดือนเดียว” ที่ท่านอนัสกล่าว หมายถึง กุนูตนาซิละฮ์, คือกุนูตที่ท่านนบีย์อ่านสาปแช่งผู้ที่ลวงเศาะหาบะฮ์ของท่านไปสังหารที่ตำบลบิอ์รุ มะอูนะฮ์ โดยท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัม ได้อ่านกุนูตดังกล่าวหลังจากรุกั๊วะอฺ ในร็อกอะฮ์สุดท้ายของการนมาซฟัรฺฎูทั้ง 5 เวลา เป็นเวลา 1 เดือน ... ดังเป็นที่ทราบกันดี ....
เพราะฉะนั้น คำตอบของท่านอนัสตอนแรกที่กล่าวว่า .. “อ่านก่อนรุกั๊วะอฺซิ” นั้น ท่านหมายถึงกุนูตอะไร ? .....
นี่คือ คำถามที่ท้าทาย “ความบริสุทธิ์ใจ” ของท่านผู้อ่านทุกท่าน ...
ดังได้กล่าวมาแล้วว่า การอ่านกุนูตในนมาซตามหลักฐานที่ถูกต้อง มีเพียง 2 กรณีเท่านั้น, คือ กุนูตนาซิละฮ์ กับกุนูตวิตรฺ ! ......
กุนูตนาซิละฮ์ .. ท่านอนัส บิน มาลิก ร.ฎ. เองได้อธิบายไว้ชัดเจนแล้วในหะดีษบทเดียวกันนี้ว่า ท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัม อ่านหลังรุกั๊วะอฺ เป็นเวลา 1 เดือน ซึ่งผมไม่เคยเจอข้อขัดแย้งในประเด็นนี้ .....
เพราะฉะนั้น กุนูตที่ท่านอนัสบอกว่า .. “อ่านก่อนรุกั๊วะอฺซิ” .. จึงเป็นกุนูตอะไรอีก ถ้าไม่ใช่กุนูตในนมาซวิตรฺ ? .....
ต่อให้ผู้ที่มีทัศนะว่า .. สุนัตให้อ่านกุนูตในนมาซซุบห์ ก็เถอะ, ..
มีผู้ใดบ้างไหมที่กล่าวว่า สุนัตให้อ่านกุนูตในนมาซซุบห์ ก่อนรุกั๊วะอฺ ? ....
ด้วยเหตุนี้ ท่านอิบนุหะญัรฺ อัล-อัสเกาะลานีย์ จึงได้อธิบายหะดีษบทข้างต้นนี้ ในหนังสือ “ฟัตหุ้ล บารีย์” เล่มที่ 2 หน้า 491 ว่า ....
" وَمَجْمُوْعُ مَاجَاءَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ مِنْ ذَلِكَ أَنَّ الْقُنُوْتَ لِلْحَاجَةِ بَعْدَ الرُّكُوْعِ لاَ خِلاَفَ عَنْهُ فِىْ ذَلِكَ، وَأَمَّا لِغَيْرِالْحَاجَةِ فَالصَّحِيْحُ عَنْهُ أَنَّـهُ قَبْلَ الرُّكُوْعِ "
“และสรุปรายงานจากท่านอนัส บิน มาลิก ร.ฎ. ในเรื่องการอ่านกุนูตก็คือ ในกรณีที่จำเป็น (หมายถึงกุนูตนาซิละฮ์) ก็ให้อ่านหลังจากรุกั๊วะอฺ โดยไม่มีรายงานขัดแย้งจากท่านในเรื่องนี้, .. อนึ่ง ส่วนกุนูตที่อื่นจากกรณีจำเป็น (ก็จะมีกุนูตอะไรอีกนอกจากกุนูตในนมาซวิตรฺ ?) รายงานที่เศาะเหี๊ยะอ์ (ถูกต้อง) จากท่านอนัสก็คือ ให้อ่านก่อนรุกั๊วะอฺ” ......
วัลลอฮุ อะอฺลัม.
อ. ปราโมทย์ ศรีอุทัย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น