ตอบโดย อ.ปราโมทย์ ศรีอุทัย
ตอบคำถามคุณ Kholi Mi ...
อัสสะลามูอาลัยกุม อาจารย์ครับ - มีประเด็นที่จะรบกวนถามอาจารย์เรื่องเงิน"ซะกาต" เราจะใช้กับค่าใช้จ่ายเหล่านี้ได้ไหมครับ
1. ค่าเดินทางของอาจารย์ เช่น ค่าเครื่องบิน ฯลฯ
2. ค่าเดินทางของทีมงานจัดบรรยายไปรับไปส่งอาจารย์เช่นจากสนามบินหาดใหญ่-ยะลา ฯลฯ
3. ค่าซองอาจารย์
4. ค่าที่พักอาจารย์
5. ค่าอาหารอาจารย์
6. ค่าสถานที่จัดบรรยาย
7. ค่าเช่าเครื่องเสียง
8. ค่าเช่าอุปกรณ์วีดีทัศน์
9. ค่าจ้างแรงงานในการจัดบรรยาย
10. ค่าประชาสัมพันธ์
11. ค่าคนดูแลเงินซะกาต รบกวนอาจารย์ด้วยนะครับ ยาซากัลลอฮูคอยรอน
1ใน8 คือคนที่ฟีซะบิลิลละฮ ในฐานะอ.เป็นผู้สอน ผู้เผยแพร่ศาสนา อยู่ในข้อนี้หรือไม่ครับ
ตอบ .. วะอลัยกุมุสสลาม ...
การนำเงินซะกาตมาใช้จ่ายในสิ่งที่คุณยกตัวอย่างมาทั้งหมด ไม่น่าจะได้ครับ ...
ผมไม่เห็นด้วยกับทัศนะของนักวิชาการปัจจุบันบางท่านที่อธิบายความหมายของคำว่า "فِىْ سَبِيْلِ اللهِ" (ในวิถีของอัลลอฮ์)ในอายะฮ์เรื่องซะกาต ให้มีความหมายกว้างไกลครอบจักรวาลเกินไป .. คือ อธิบายว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่เป็นความดีตามหลักการอิสลามก็จัดเข้าอยู่ในความหมาย "ฟีสบีลิลลาฮ์" และสามารถมอบซะกาตให้ได้ทั้งนั้น ..
ถ้าข้อเท็จจริงเป็นอย่างนั้น พระองค์อัลลอฮ์ ซ.บ.ก็ไม่จำเป็นต้องจำแนกผู้รับซะกาตออกเป็น 8 ประเภทดังที่ปรากฏในอัล-กุรฺอาน อายะฮ์ที่ 60 ของซูเราะฮ์ อัต-เตาบะฮ์ ...
บอกแค่ว่า ซะกาตให้ใช้จ่าย "ฟีสบีลิลลาฮ์" .. ก็น่าจะเพียงพอแล้ว ...
ทั้งนี้ เพราะการมอบซะกาตแก่คนยากจน, คนอนาถา, ทาสที่ต้องการไถ่ถอนตัวเอง, คนเดินทางที่ขาดทุนทรัพย์ เป็นต้น ก็เป็นสิ่งดีตามหลักการอิสลาม จึงจัดเข้าอยู่ในคำว่า "ฟีสบีลิลลาฮ์" - ตามนัยคำอธิบายนี้ - โดยปริยายอยู่แล้ว ...
ท่านอัล-มะรอฆีย์ ได้กล่าวอธิบายในตัฟซีรฺ "อัล-มะรอฆีย์" เล่มที่ 4 ส่วนที่ 1 หน้า 145 ว่า จุดประสงค์ของคำว่าฟีสบีลิลลาฮ์ หมายถึงกิจการกุศลต่างๆของมุสลิม "โดยรวม" เพื่อค้ำจุนศาสนาและรัฐ (เช่นสร้างมัสญิด, สร้างโรงเรียน) แต่มิใช่มอบให้เป็น "รายบุคคล" (เช่นให้นักวิชาการ .. ดังที่ปรากฏในคำถาม) ซึ่งคำอธิบายนี้น่าจะเข้าท่ากว่าคำอธิบายข้างต้น ...
ทัศนะที่มีน้ำหนักที่สุดในทัศนะของผมเกี่ยวกับความหมายคำว่าฟีสบีลิลลาฮ์ในเรื่องซะกาตก็คือ หมายถึง "ผู้ที่ออกทำสงครามสบีลิลลาฮ์" เท่านั้น .. อันเป็นทัศนะที่สอดคล้องกันของอิหม่ามทั้งสี่ท่าน .. คือท่านอิหม่ามอบูหะนีฟะฮ์, ท่านอิหม่ามมาลิก, ท่านอิหม่ามชาฟิอีย์ และท่านอิหมามอะห์มัด ...
(ดูข้อมูลจากหนังสือ فِىْ سَبِيْلِ اللهِ .. ของท่านเช็คอับดุลกอดีรฺ อัล-มันดีลีย์) ...
อีกอย่างหนึ่ง การที่พระองค์อัลลอฮ์ ซ.บ. ได้ทรงกล่าวในตอนต้นอายะฮ์ที่ 60 ซูเราะฮ์อัต-เตาบะฮ์ ว่า ...
إِنَّمَاالصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِيْنِ وَالْعَامِلِيْنَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوْبُهُمْ وَفِى الرِّقَابِ ............
ซึ่งมีความหมายที่แท้จริงว่า "ซะกาตต่างๆนั้นจะมอบให้ได้ก็ "เฉพาะ" แก่คนยากจน, คนอนาถา, เจ้าหน้าที่จัดการซะกาต, คนมุอัลลัฟ, ทาส ........." ซึ่งอายะฮ์นี้ก็แสดงความหมายชัดเจนแล้วว่า พระองค์อัลลอฮ์ ซ.บ. ทรง "จำกัด" ผู้รับซะกาตว่ามีแค่ 8 ประเภทนี้เท่านั้น ...
อื่นจาก 8 ประเภทนี้ จะมอบซะกาตให้ไม่ได้ ...
ดังนั้น หากคำว่า "ฟีสบีลิลลาฮ์" มีความหมายครอบจักรวาล .. คือครอบคลุม "ทุกอย่างที่เป็นความดีของอิสลาม" .. ดังคำอธิบายของนักวิชาการปัจจุบันบางท่าน การจ่ายซะกาตก็จะเป็นเรื่องเปิดกว้าง และการ "จำกัด" ผู้รับซะกาตเพียง 8 ประเภทของพระองค์อัลลอฮ์ ซ.บ. ที่ทรงกล่าวไว้ก็จะไร้ความหมายโดยสิ้นเชิง ...
ท่านเช็คบินบาซได้ตอบคำถามที่ว่า ซะกาตจะนำมาสร้างมัสญิดได้หรือไม่ ? .. โดยท่านตอบว่า ...
"ที่รับรู้กันสำหรับนักวิชาการทั้งมวล และเป็นทัศนะของนักวิชาการส่วนใหญ่ ซึ่งคล้ายกับจะเป็นมติเอกฉันท์ของนักวิชาการสลัฟผู้ทรงคุณธรรมยุคแรกก็คือ ซะกาตนั้น จะนำไปสร้างหรือบูรณะมัสญิด, ซื้อตำรับตำรา และอื่นๆไม่ได้ และซะกาตนั้น จะต้องถูกมอบให้แก่บุคคล 8 ประเภทดังที่มีระบุไว้ ........................ และคำว่า "สบีลิลลาฮ์" นั้น จำกัดเฉพาะนักรบที่ทำสงคราม(เพื่อปกป้องศาสนา)เท่านั้น นี่คือสิ่งที่รับรู้กันสำหรับนักวิชาการ และมิใช่เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งดังกล่าว (สบีลิลลาฮ์) ก็คือ การนำซะกาตไปใช้บูรณะมัสญิด สร้างโรงเรียน และรูปแบบใดๆที่คล้ายกับสิ่งเหล่านี้" ..
และท่านเช็คอุษัยมีน ก็ได้ให้คำตอบจากคำถามดังข้างต้น คล้ายคลึงกับคำตอบของท่านเช็คบินบาซเช่นเดียวกัน ...
(จากหนังสือ "เมาซูอะฮ์ อัล-อะห์กาม อัช-ชัรฺอียะฮ์" เล่มที่ 1 หน้า 474 - 475) ...
วัลลอฮุ อะอฺลัมครับ ...
ถาม
อาจารย์คะ เงินซะกาตเขาให้คนไปทำฮัจย์ค่ะ คนที่จ่ายซะกาตให้คนไปทำฮัจย์เป็นอีหม่ามด้วยนะคะ ใช้ได้ไหมคะ
ตอบ
ท่านอัล-มะรอฆีย์อธิบายคำกล่าวของท่านอิหม่ามอะห์มัดที่ว่าหัจญ์ก็เป็นส่วนหนึ่งของสบีลิลลาฮ์ว่า มิได้หมายถึงการมอบเงินซะกาตให้คนไปทำหัจญ์เป็นรายบุคคล แต่หมายถึงการนำเงินซะกาตไปอำนวยความสะดวกในการทำหัจญ์ เช่น นำไปเคลียร์เส้นทางการทำหัจญ์, นำไปบริการน้ำและอาหารแก่คนทำหัจญ์, นำไปใช้จ่ายเกี่ยวกับเรื่องสุขภาพคนทำหัจญ์ เป็นต้น ครับ ...
ถาม
ผมเคยได้ยินอาจารย์ทางทีวีตอบว่าตอนนี้สงครามมันเปลี่ยนรูปแบบไปแล้ว มันเป็นสงครามสื่อ
ตอบ
อาจารย์บางท่านมีสิทธิ์ที่จะพูดอย่างนั้น แต่ขออภัยที่ผมไม่เห็นด้วยกับแนวคิดใดๆของนักวิชาการปัจจุบัน ที่ไปหักล้างความเข้าใจของนักวิชาการยุคสลัฟเกี่ยวกับความหมายสบีลิลลาฮ์ในอายะฮ์นี้ครับ ...
ถาม
แล้วมอบเงินซากาต ให้ทีวีที่เผยแพ่รศาสนาได้หรือไม่ ครับอาจารย์?
ตอบ
อ่านบทความของผมข้างต้นให้ละเอียดอีกทีครับแล้วคุณจะได้คำตอบด้วยตนเองว่า ได้หรือไม่ได้ ...
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น